Fakty i mity dotyczące pokryć dachowych

Zdania na temat rodzajów pokryć dachowych są bardzo różne i często rozbieżne. Warto zwracać na nie uwagę wybierając optymalne rozwiązanie odpowiadające własnym potrzebom. Trzeba jednak zawsze opierać się na faktach, a nie mitach niemających potwierdzenia w rzeczywistości. Rozważając zakup konkretnego materiału, dobrze sprawdzić, czy powielane na jego temat informacje są prawdziwe, czy opierają się jedynie na uprzedzeniach.

Powszechne przekonania o pokryciach dachowych – jak je zweryfikować?

Wybór rodzaju pokrycia dachowego będzie przesądzał o komforcie użytkowania budynku, a także jego wytrzymałości i walorach estetycznych. Dach ma za zadanie zapewnić ochronę przed warunkami zewnętrznymi – wiatrem i opadami, a także zagwarantować możliwie małą utratę ciepła oraz zabezpieczenie przed hałasem. W zależności od typu pokrycia można liczyć na dłuższą lub krótszą trwałość, łatwość naprawy ewentualnych uszkodzeń czy utrzymania w czystości. Równie istotne są kwestie związane z wyglądem budynku. Niektóre pokrycia lepiej prezentują się na domach nowoczesnych, inne, są wybierane raczej do krycia budynków klasycznych. Znaczenie mają również możliwości techniczne do zastosowania takiego, a nie innego materiału, wynikające z konstrukcji dachu, możliwego obciążenia ścian nośnych, naporu lub siły ssącej wiatru. Przy wyborze odpowiedniego pokrycia warto pamiętać, że wiele obiegowych informacji, które są powtarzane bez weryfikacji, nie ma potwierdzenia w faktach – zauważa przedstawiciel firmy Dachlux, zajmującej się sprzedażą materiałów na pokrycia dachowe.

Wiele niesprawdzonych informacji dotyczy samej konstrukcji dachu. Uprzedzenia dotyczą zarówno dachów płaskich, jak i stromych, a także wiążą się z ich konkretnymi rodzajami. Często powtarzanymi nieprawdziwymi argumentami przemawiającymi rzekomo przeciw dachom płaskim są poważne problemy z zapewnieniem ich szczelności, trudności z utrzymaniem dachu płaskiego w odpowiednim stanie zarówno podczas zalegania śniegu, jak i przy opadaniu dużej ilości liści z drzew czy wysokimi kosztami ich budowy. W rzeczywistości konstrukcja dachu płaskiego wymaga wprawdzie staranności przy układaniu poszycia, jednak nowoczesne materiały gwarantują nie tylko pełną szczelność dachu, ale również ułatwiają jego wykorzystanie jako przestrzeni pod taras czy ogród dachowy. Skuteczne pozbywanie się śniegu czy liści wymaga uwagi, by nie uszkodzić pokrycia, jednak warto pamiętać, że poruszanie się po płaskim dachu jest o wiele prostsze niż po spadzistym, a specjalne rozwiązania – choćby podgrzewanie wybranych części tuż przy odpływach, które ogranicza tworzenie się lodowych zatorów – mogą ograniczyć te uciążliwości. Trzeba też zdawać sobie sprawę z tego, że budowa dachu płaskiego nie wymaga ponoszenia znacząco wyższych kosztów, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę, że tego rodzaju budynek zapewnia o wiele więcej nadającej się do wykorzystania przestrzeni na ostatniej kondygnacji. Oznacza to znacznie niższy koszt budowy jednego metra powierzchni użytkowej.

Wiele nie do końca prawdziwych mitów można również usłyszeć o różnych rodzajach dachów spadzistych. Największym nieporozumieniem dotyczącym tego rodzaju dachów jest ich rzekomo większe narażenie na uszkodzenie w razie silnego wiatru. W rzeczywistości cecha ta wynika z rodzaju zastosowanego pokrycia, a także z faktu, iż jego konstrukcja musi sobie radzić zarówno z naporem, jak i z siłą ssącą wiatru – przy dachach płaskich problemem jest tylko ta ostatnia, jednak jej nasilenie będzie wówczas większe. Jeśli chodzi o sam rodzaj dachu stromego, to najprostszym dachom dwuspadowym zarzuca się często, że psują wygląd obiektu upodabniając go do stodoły. Jednak dach jest tylko zwieńczeniem całej bryły, a na jej wygląd wpływ ma tez rozplanowanie wejścia do budynku, rozmiary okien czy proporcje całości. W przypadku dachów czterospadowych najczęściej podnoszonymi zarzutami są mała ilość miejsca na poddaszu i niedostateczne doświetlenie – problemy z przestrzenią wynikają jednak w głównej mierze z projektu przewidującego zbyt niskie ścianki kolankowe, a z problemem braku światła można sobie poradzić używając okien połaciowych czy praktycznych świetlików. Wiele półprawd dotyczy również różnych rodzajów pokrycia dachowego.

Pokrycia dachowe i opinie o nich – co jest prawdą?

Dachówki ceramiczne należą do najbardziej cenionych i długowiecznych rodzajów pokrycia. Dostarczone przez sprawdzonego producenta mogą bez problemów wytrzymać nawet ponad 100-letnią eksploatację. Problemem bywa jednak często ich cena, a także fakt, że wymagają one specjalnie wzmocnionej więźby. Choć pokrycie dachowe z dachówek ceramicznych jest sporo droższe, to warto pamiętać, że w  czasie, w którym będzie używane, inne materiały mogą wymagać nawet kilkukrotnej wymiany. Wprawdzie jednorazowy wydatek będzie wyższy, jednak późniejsze koszty będą o wiele niższe. Pewnego rodzaju mitem są również wymagania co do samej więźby. Musi być ona solidniejsza, jednak np. różnice w grubości czy gęstości poszczególnych elementów nośnych nie przekraczają kilkunastu procent. Z pewnością jednak dachówka ceramiczna wymaga dużej ostrożności, w sytuacji, gdy miałaby zostać ułożona na „starej” więźbie.

Alternatywą dla dachówek ceramicznych są dachówki betonowe. Wiele osób uważa je za tańsze podróbki. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że w rzeczywistości dachówka betonowa nie ustępuje znacząco pod względem trwałości tradycyjnej dachówce ceramicznej, ponieważ żywotność jest tu określana na około 70 lat. Krzywdzące opinie na temat dachówek z betonu biorą się częściowo z faktu, że są one dostępne również w tradycyjnych kształtach, dachówka betonowa ma jednak wiele „własnych” cech przemawiających za jej przydatnością. Jednymi z kluczowych będą bardzo niska nasiąkliwość betonu, możliwość łatwego barwienia zarówno w masie, jak i za pomocą nakładanych powłok ochronnych, ale też niższa niż przy „ceramice” cena czy masa.

Wśród powszechnie wykorzystywanych rodzajów pokryć głosy krytyczne można też usłyszeć pod adresem pokryć bitumicznych, zwłaszcza popularnych gontów. Zarzuca się im niedostateczną trwałość, a przy tym podatność na porastanie mchem czy niewielką przydatność na dachach o skomplikowanej konstrukcji. W rzeczywistości gont bitumiczny odznacza się o wiele większą wytrzymałością niż tradycyjne pokrycia bitumiczne, ponieważ jest układany warstwowo, a przy tym jego fragmenty są znacznie mniejsze, przez co mniej podatne na zmiany związane z temperaturą oraz obciążeniami mechanicznymi. W przypadku gontu trudno też mówić o podwyższonym zagrożeniu korozją biologiczną, ponieważ wiele zależy od tego, w jakim stanie jest utrzymywany dach. Warto pamiętać, że porastanie jest możliwe dzięki zanieczyszczeniom zbierającym się na dachu – czysty gont nie stanowi dobrego podłoża ani dla mchów, ani porostów. Nie ma również żadnych problemów z dostosowaniem pokrycia do dachu o najbardziej złożonym kształcie. W takim przypadku kluczowe jest wykonanie odpowiedniego deskowania.

Obiegowe opinie na temat blachy dachowej – prawda czy fałsz?

Pokrycia wykonywane z blachy są bardzo pojemną kategorią, w której mieszczą się zarówno dachy wykańczane za pomocą blachy płaskiej, jak i blachy trapezowej oraz rozmaitych rodzajów blachodachówki. Wspólnym zarzutem dla tego rodzaju materiałów okazuje się rzekomo kiepska wytrzymałość na czynniki zewnętrzne. Rzeczywiście stal, która jest wykorzystywana w większości blach dachowych jest podatna na korozję. Jednocześnie istnieje wiele sposobów na to, by problem ten wyeliminować lub znacznie ograniczyć. Blachy dachowe są najczęściej pokrywane powłoką z cynku lub alucynku stanowiącego mieszankę cynku i aluminium. Materiały te sprawiają, że blacha – o ile warstwa ochronna nie zostanie uszkodzona mechanicznie – nie dopuszcza do kontaktu żelaza zawartego w stali z powietrzem, blokując powstawanie tlenków. Podobną funkcję pełnią dodatkowe substancje nanoszone na powierzchnię blach – zwykle różnego rodzaju tworzywa sztuczne, które dodatkowo zabezpieczają stal przed zetknięciem się z chemikaliami, np. związkami zawieszonymi w powietrzu, które często opadają wraz z deszczem.

Jeśli chodzi o tradycyjne dachowe blachy płaskie układane na rąbek to obiegowe problemy są związane ze szczelnością, a często również nieatrakcyjnym wyglądem, który nie pasuje do nowych budynków. W przypadku blachy układanej na rąbek szczelność pokrycia w większym stopniu zależy od fachowości ekipy, która go układa niż od samych cech materiału. Ważne jest nie tylko właściwe uszczelnienie połączeń między poszczególnymi arkuszami, ale również montaż żabek czy pasków mocujących, które powinny umożliwiać swobodną pracę poszycia zmniejszając ryzyko powstawania naprężeń i osłabiania połączeń. Trzeba też zauważyć, że pokrycie z blachy płaskiej jest jednym z najbardziej uniwersalnych i dających się zastosować na bardzo różnych obiektach – od dachów historycznych, przez tradycyjne, aż po nowoczesne domy pasywne. Jaki jedno z nielicznych nadaje się zarówno na dachy płaskie, jak i spadziste.

Bardzo popularnym rodzajem pokrycia dachowego jest blacha trapezowa, która, choć stosunkowo niedroga i dość łatwa w ułożeniu jest uważana za materiał nadający się wyłącznie do budynków użytkowych. Nie ma wątpliwości, że blacha trapezowa należy do bardziej przystępnych cenowo typów materiałów dachowych, które jednocześnie są łatwe w montażu, a z uwagi na niedużą masę nie wymagają ani szczególnie mocnej więźby i mogą być mocowane na łatach. Rzeczywiście zwykle korzysta się z niej raczej na budynkach gospodarczych, garażach i magazynach lub halach. Blacha trapezowa coraz częściej jest jednak układana również na obiektach nowoczesnych, o prostych i nieskomplikowanych bryłach, i choć nie sprawdzi się na domach w stylu klasycznych dworków czy podobnie stylizowanych budynkach, to dla architektury współczesnej będzie stanowiła ciekawą alternatywę.

Wiele nieporozumień narosło również wokół chętnie wybieranych blachodachówek. Często można usłyszeć opinie, że blachodachówki są nieestetyczne, bywają nieszczelne, a przy tym nie sprawdzają się przy poddaszach użytkowych, ponieważ niedostatecznie tłumią dźwięki. W kwestii wyglądu blachodachówek każdy może mieć własną opinię, niewątpliwie dobrej jakości materiał wygląda atrakcyjnie, a dom nim pokryty nie odróżnia się zbytnio od budynków, na których ułożono znacznie droższą dachówkę cementową lub ceramiczną. Plusem jest szeroka paleta kolorów i rodzajów przetłoczeń od nowoczesnych prostokątnych po klasyczne holenderki. Pod względem szczelności to sama konstrukcja połączeń między poszczególnymi elementami jest dopracowana w najdrobniejszych szczegółach. Wiele zależy jednak od prawidłowego wykonania i połączenia z obróbkami blacharskimi. Ważny jest również sposób cięcia, który nie może doprowadzać do przegrzania blachy. Jeżeli natomiast chodzi o tłumienie odgłosów padającego deszczu, to wiele zależy od jakości i rodzaju użytego materiału termoizolacyjnego i jego parametrów akustycznych. Warto pamiętać, że istnieją specjalne rodzaje blachodachówek z paskami akustycznymi albo izolacją stanowiącą element struktury w postaci posypki z materiału skalnego.