Koszerna żywność jako element kuchni ortodoksyjnej

Czy można powiedzieć, że koszerność to zasada tradycyjnej kuchni żydowskiej? I tak, i nie. Żywność koszerna to taka, którą wyprodukowano i przetworzono zgodnie z regułami prawa żydowskiego. Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy Żyd jest ortodoksyjnym wyznawcą judaizmu, a tylko tych obowiązują zasady kaszrutu. Co więcej, kuchnia żydowska, ortodoksyjna czy nie, jest zróżnicowana. Co nie może dziwić – Żydzi od wieków zamieszkują najróżniejsze zakątki świata.

W kuchni wierzącego Żyda

Ortodoksyjni Żydzi zawsze postępują według ściśle określonych zasad, które regulują właściwie każdy aspekt ich życia. Zbiór praw dotyczących sposobu odżywiania się, czyli kaszrut jest niezwykle skomplikowany. Produkty żywnościowe dzieli na koszerne i niekoszerne, czyli trefne. Natomiast ustalenie, czy dana żywność jest koszerna, czy trefna, wcale nie jest łatwe. Co prawda wieprzowina nigdy nie jest koszerna, natomiast jabłko będzie uznane za koszerne, jeśli jest zdrowe, wolne od szkodników i zerwane z co najmniej trzyletniego drzewa.

Jednym z najważniejszych aspektów ortodoksyjnej kuchni żydowskiej jest zakaz łączenia produktów mięsnych i mlecznych. Żydzi nie tylko nie mogą spożywać mięsa i mleka podczas jednego posiłku – nie mogą też używać tych samych naczyń i akcesoriów do przygotowywania nabiału i produktów z mięsa, nie mogą myć ich w tych samych zlewach, ani wspólnie ich przechowywać. Dlatego w ortodoksyjnym żydowskim domu powinny być dwie kuchnie albo przynajmniej dwa zestawy naczyń i garnków, dwie lodówki i dwa zlewozmywaki. Między spożyciem dania mięsnego i mlecznego powinno upłynąć kilka godzin.

Konieczność przestrzegania złożonego zbioru zasad koszerności sprawia, że ortodoksyjni Żydzi przykładają dużą wagę do zakupów spożywczych, gotowania i spożywania posiłków. Wybierając produkty żywnościowe, nie spieszą się, przygotowują dania z dużą starannością, jedzą uważnie. Takie podejście do odżywiania, choć wymagające, z pewnością służy zdrowiu – zauważa nasz rozmówca ze sklepu z ekologiczną żywnością BATOM.

Certyfikaty koszerności i Kosher Parve

W czasach masowej produkcji żywności ustalenie, czy dany produkt na pewno spełnia warunki opisane w kaszrucie, to arcytrudne zadanie. Nie tylko dla wierzącego Żyda, który udaje się na zakupy spożywcze, ale nawet dla rabina, który ocenia żywność pod kątem zgodności z religijnym prawem. Toteż uzyskanie certyfikatu koszerności to dla producenta nie lada wyczyn, a większość koszernych produktów w polskich sklepach sprowadzana jest z zagranicy. Wobec złożonych procedur certyfikacji krajowi wytwórcy żywności po prostu rezygnują ze starań. Co dokładnie jest sprawdzane podczas kontroli rabina?

Koszerna żywność produkowana jest z koszernych produktów rolnych, a więc rabin musi ustalić, gdzie zaopatruje się wytwórca i dokładnie zbadać składniki poszczególnych wyrobów. To jednak nie wszystko. Rabin szczegółowo sprawdza warunki panujące w zakładzie i cały proces produkcji. Musi bowiem mieć pewność, że w trakcie przetwarzania, a nawet pakowania, dany produkt nie ulega zanieczyszczeniu mlekiem lub mięsem – w zależności od jego rodzaju. Producentom, którym udało się pozytywnie przejść kontrolę, otrzymują certyfikat koszerności OU (Orthodox Union). Na opakowaniach niektórych produktów koszernych możemy też dostrzec literę K, symbol certyfikatu Kosher Parve. Takie oznaczenie zarezerwowane jest dla koszernych produktów neutralnych, które nie zawierają ani dodatków mlecznych, ani mięsnych, w związku z czym mogą być łączone z posiłkami przygotowywanymi w obu kuchniach i serwowanymi w różnych porach dnia.